Ενδιαφερόμενες Κοινότητες – Φορείς Στοιχείου:

Κοινοτικό Συμβούλιο Καπουτίου, Προσφυγικό Σωματείο Καλού Χωριού – Καπούτι, Σωματείο Νεολαίας Προσφύγων «Ελεύθερο Καπούτι» και άτομα που γνωρίζουν και συνεχίζουν την τέχνη του ψαθιού.

Πεδίο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς:

παραδοσιακές χειροτεχνίες

Γεωγραφική Κατανομή:

Το ψαθί κατασκευαζόταν από τις γυναίκες του κατεχόμενου χωριού Καπούτι, που βρίσκεται 7km βορειοανατολικά της Μόρφου και αριθμούσε περίπου χίλιους κατοίκους το 1974. Στα βόρεια του χωριού ρέει ο ποταμός Αλουπός και στα νότια ο Οβγός. Σε φυσικές μικρές λίμνες που σχηματίζονται στους δύο αυτούς ποταμούς φυτρώνει το φλούδι, που αποτελούσε πρώτη ύλη για το ψαθί. Σύμφωνα με πληροφορίες παρόμοιο εργοτέχνημα κατασκευαζόταν και στο Ακρωτήρι Λεμεσού από «σαμάτζι» (εξωτερικό μέρος φλουδιού), σε διαφορετικό αργαλειό.

Σύντομη περιγραφή:

Η τέχνη της κατασκευής του ψαθιού και του ειδικού αργαλειού, σύμφωνα με μαρτυρίες ηλικιωμένων Καπουθιωτών, είναι πολύ παλιά και μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά, μέχρι τον εκτοπισμό των κατοίκων το 1974. Στην κατασκευή του ψαθιού εμπλεκόταν όλη η οικογένεια: οι άντρες έκοβαν και μετέφεραν το φλούδι, οι γυναίκες το έπλεκαν και τα παιδιά βοηθούσαν. Η κατασκευή του ψαθιού απαιτεί ειδικές γνώσεις για τη συμπεριφορά και ιδιότητες του υλικού (φυτό φλούδι) καθώς και εμπειρία και δεξιότητες για την κατασκευή του αργαλειού και του εργοτεχνήματος. Η ταύτιση των Καπουθιωτών με την τέχνη αυτή δημιούργησε την ανάγκη συνέχισής της και μετά το 1974, με νέα δεδομένα πλέον, λόγω της αλλαγής του περιβάλλοντος χώρου και του και των σύγχρονων αναγκών.

Η πρωτοβουλία για την καταχώρηση της αίτησης ανήκε στον πρόεδρο του κοινοτικού συμβουλίου Χαράλαμπό Ττερλικκά.

Η σύνταξη και τεκμηρίωση της αίτησης έγινε από το Μιχάλη Ττερλικκά.

Σημαντικός ήταν ο ρόλος της Λίζας Γιαννακού και της Αντρούλλας Ζαννέττου που σήμερα πρωτοστατούν στην κατασκευή και διάδοσή της τέχνης του ψαθιού.

Ο αγώνας για τη διατήρηση της παραδοσιακής τέχνης του ψαθιού, ουσιαστικά, τώρα αρχίζει, και θα χρειαστεί η συμβολή όλων μας.

Περισσότερες πληροφορίες:

http://www.unesco.org.cy/Programmes-To_kapoythiotiko_psathi,GR-PROGRAMMES-04-02-03-08,GR

“Ο όρος «άυλη πολιτιστική κληρονομιά» αναφέρεται σε παραδόσεις ή ζωντανές εκφράσεις που έχουν κληροδοτηθεί από τους προγόνους μας, όπως προφορικές παραδόσεις, παραστατικές τέχνες, κοινωνικές πρακτικές, γιορτές και τελετές, γνώσεις και πρακτικές που σχετίζονται με τη φύση και το σύμπαν ή γνώσεις και τεχνικές για δημιουργία χειροποίητων κατασκευών.

Η προστασία της άυλης κληρονομιάς αποτελεί σημαντικό παράγοντα διατήρησης της πολιτιστικής ποικιλομορφίας μπροστά στην τάση ομογενοποίησης που προκύπτει από την παγκοσμιοποίηση. Η κατανόηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς διαφορετικών κοινοτήτων ενισχύει το διαπολιτισμικό διάλογο και ενθαρρύνει τον αμοιβαίο σεβασμό για διαφορετικούς τρόπους ζωής, ενώ παράλληλα εμπλουτίζει τη γνώση και τα προσόντα που μεταβιβάζονται μέσω του πολιτισμού από τη μια γενιά στην άλλη.”

Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO